Hierkomen

Doel

Het is prettig als een hond lekker los kan lopen en vrolijk zonder aarzelen naar je toe komt als hij wordt geroepen. Het is fijn voor de hond dat hij los, lekker kan ravotten.

Verder is het van levensbelang dat Junior op commando direct komt, gezien het drukke verkeer en andere gevaren. Het komen is dus een belangrijke oefening en een essentieel onderdeel van de opvoeding. Er zijn echter wel situaties waarin het voor Junior heel erg moeilijk is direct te gehoorzamen. De poes van de buren, konijnen, of een loops teefje. Daar kun je als geleider maar moeilijk tegenop.

Het niet willen komen is een vaak voorkomend probleem. Het hierkomen is een oefening die wat moeilijker is dan andere oefeningen omdat het vrijwel onmogelijk is gehoorzaamheid af te dwingen als de hond eenmaal buiten je bereik is. Je zult het dus moeten hebben van een hond die geheel vrijwillig naar je toe komt.

In het algemeen kan je zeggen dat een hond gedrag zal herhalen als dat een prettige consequentie voor hem heeft. Het hierkomen moet dus erg leuk gemaakt worden wil hij het graag gaan doen. Dat houdt dus in dat hierkomen niet automatisch betekent dat de hond aangelijnd wordt en het uitje afgelopen is. Integendeel: tijdens het uitlaten zou je de hond een paar keer moeten laten komen, vervolgens uitbundig belonen, een bal gooien en laten apporteren enz.

Het hierkomen is dan het begin van dolle pret, en de hond zal het zo graag gaan doen. Je kunt hem dan ook af en toe even aanlijnen, een stukje lopen, en een paar meter verder weer loslaten en lekker laten dollen. Zo leert hij dat bij de baas komen niet gelijk het einde van de pret betekent. Laat de hond eens los op een veilige, toegestane plaats. Als hij even niet op je let, kruip je vlug weg (natuurlijk wel stiekem in de gaten houden). Als de hond je plotseling mist is dat voor hem een angstige gewaarwording en zal hij naar je op zoek gaan. De volgende keer zal hij beter op je letten. Stel je voor dat je de baas kwijt raakt!

Verder moet het komen bij de baas of het vrouwtje altijd een groot feest zijn. Nog fijner dan aan al die lekkere luchtjes snuffelen onderweg. Een hond die een goede band heeft met zijn geleider volgt commando’s altijd op. Gewoon omdat jij het wilt en Junior jou (en zichzelf) graag wilt plezieren. Komen betekent immers lekker spelen met de geleider, een aai over de bol en misschien zelfs wel iets lekkers. Het opvolgen van een commando is letterlijk ‘feestvieren’.

Methode

Als Junior niet komt op bevel, ga dan vooral niet achter hem aan rennen (tenzij je een gevaarlijke situatie voor de hond moet voorkomen natuurlijk) en ga ook niet naar hem graaien. Dat zijn de leukste spelletjes die een hond kent. Omdat het zo leuk is komt er, in de ogen van de hond, beloning van het ongewenste gedrag. Zo wordt operant geconditioneerd dat weglopen een geweldig plan is. Bovendien leert een puppy zo nooit wat het commando ‘hier’ of ‘kom voor’ betekent.

Mocht Junior er een potje van maken en je uitdagen door voor je langs gauw weg te lopen probeer dan eens om zelf de andere kant uit te hollen. Tien tegen een dat Junior achter je aankomt.

We spreken af: een hond die naar je toe komt wordt nooit gestraft. Het is misschien wat veel gevraagd maar eigenlijk zou je hem nog moeten belonen ook.

Basisregel: Bij de geleider komen is altijd fijn!

Opnieuw aanleren

Hoe leer je het hierkomen nu (opnieuw) aan?

Om te beginnen kun je het commando dat je tot nu toe gebruikte beter verder niet meer gebruiken. Dit woord is verkeerd geconditioneerd. Kies een ander woord. Als je ‘hier’ gebruikte als commando kunt u beter ‘voor’ of iets dergelijks gaan gebruiken. Welk woord je kiest maakt eigenlijk niets uit, mits het woord aan de basisvoorwaarden voldoet. De reden hiervoor is dat de hond intussen geleerd heeft dat ‘hier’ niets voorstelt, en misschien zelfs wel dat ‘hier’ betekent dat je gaat hollen met de baas achter je aan. Soms hebben honden geleerd dat ‘hier’ betekent dat er aan een ruk aan de lange lijn komt. Dat laatste zou een onprettige associatie kunnen zijn, en die kun je maar beter kwijt zijn.

Tijdens Junior Training leren wij onze cursisten een hondenfluit te gebruiken. Dat is eigenlijk ook een ander commando voor ‘hier’.

Als de hond al weet wat ‘zitten’ op commando is dan kun je daar gebruik van maken. Begin binnenshuis te oefenen. Laat de hond zien dat je een geweldige beloning voor hem in petto hebt (een lekker brokje, een klein koekje, een piepklein stukje kaas of worst) en laat hem vóór je zitten. Doe vervolgens een of meer stappen achteruit totdat de hond overeind komt en achter je aan komt. Stop dan, en de hond krijgt zijn beloning. Herhaal dit vaak (een keer of twintig) totdat je zeker weet dat de hond achter je aan zal komen.

Als je zover bent kan je het nieuwe commando introduceren. Als de hond opstaat om naar je toe te komen zeg je zachtjes “voorrr”. (of olifant of wat dan ook, wel altijd hetzelfde!) Eventueel kun je er, naast het verbale commando, ook een gebaar aan toevoegen. Terwijl je ‘voorrr’ zegt wijs je bijvoorbeeld tegelijk met één gestrekte arm (wel consequent dezelfde arm hiervoor gebruiken) naar je voeten. Bij de jachttraining staat men bij dit commando vaak met beide armen opzij gestrekt, zoals een verkeersagent die al het verkeer wil tegenhouden. Het voordeel hiervan is dat de hond ook kan zien wat je bedoelt. Honden zijn enorm gevoelig voor lichaamstaal en de energie die de baas met zijn lijf uitstraalt. Bovendien kan het voordelen hebben als je met de hond op afstand werkt en/of als je hond op latere leeftijd doof gaat worden. Je kunt hem zo dan nog steeds laten zien wat je bedoelt.

Als de hond dan bij je is gekomen krijgt hij de beloning. Herhaal dit weer een keer of twintig, en dan zou de hond moeten weten dat ‘hier’ betekent dat hij een beloning krijgt als hij komt. Als dit allemaal goed gegaan is, stop je met deze oefening en ga je het voor de hond moeilijker maken door dit in een andere omgeving te gaan proberen. Je kunt dan bijvoorbeeld in de tuin aan de gang gaan, en daar weer van voor af aan beginnen.

Als het daar goed gaat kun je de hond laten zitten en ‘wacht’ aan gaan leren. Met ‘wacht’ bedoelen we dat je de afstand waarover de hond naar je toe komt langzaam gaat vergroten. Als het een keertje fout gaat betekent het dat je de afstand te snel opgevoerd hebt. Maak het dan weer iets makkelijker door minder ver weg te gaan. Tijdens PuppyStart zullen wij deze techniek demonstreren.

Als dat ook allemaal goed gaat dan ga je weer een andere omgeving opzoeken, en begint daar weer van voor af aan. De meeste honden hebben dit heel snel door en zullen dan in elke omgeving komen als ze geroepen worden.

Belangrijk

Belangrijke dingen bij deze oefening zijn:

Roep de hond niet als je zeker weet dat hij toch niet gaat komen omdat hij bijvoorbeeld achter een konijn aan het jagen is of met andere honden speelt.
Ondanks al het oefenen kan het, zeker in het begin, gebeuren dat de hond een keer niet komt, omdat hij met iets anders bezig is. Je zult dan een paar keer moeten roepen. Als de hond dan uiteindelijk bij je komt mag je vooral nooit boos worden. Al heb je een uur in de regen staan wachten, is je stem zo schor als na 3 dagen carnaval of het Bloemencorso en zou je Junior het liefste achter het behang plakken; de hond heeft uiteindelijk gehoorzaamd door naar je toe te komen. Gehoorzaamheid mag je nooit bestraffen. Een hond die komt is altijd braaf!
De hond komt tientallen keren per dag naar je toe. Je kunt deze oefening dus tientallen keren per dag gratis en voor niks doen door, elke keer als de hond naar je toe komt, ‘hierrr’ te zeggen. Zo hoef je niets in scene te zetten.
Als je geen brokjes of zo bij de hand hebt kun je de hond ook belonen met een vrolijk ‘braaf’, een lekkere knuffel, of met een balspelletje of iets dergelijks. Voorwaarde is dat dit reeds als goede secundaire beloning wordt ervaren.
Je kunt het nieuwe commando ook gebruiken als je de dagelijkse bak voer voor de hond neerzet. Een grotere ‘jackpot’ is toch nauwelijks te verzinnen?
Zeker in het begin is het belangrijk dat er flinke beloningen voor de hond te verdienen zijn, als het gedrag eenmaal een gewoonte geworden is kun je de beloning langzaam afbouwen.
Het is niet zo verstandig om een hond, die netjes komt als je hem roept, altijd gelijk aan te lijnen. Hij zal spoedig doorhebben dat komen betekent dat jullie naar huis gaan en dat het over en uit is met de pret. Lijn hem daarom ook niet steeds op dezelfde plaats aan voordat je naar huis gaat.
Je kunt er voor zorgen dat de hond het aanlijnen leuk vind door het aanlijnen zelf leuk te maken. Roep de hond, geef dan iets lekkers, lijn hem aan en speel eventjes samen. Loop een stukje met de aangelijnde hond, en laat hem dan weer vrij.

Lees voor een beter begrip vooral ook de folders over klassiek en operant conditioneren.